Tansiyon Pnömotoraks
Tansiyon pnömotoraks künt ve/veya kesici-delici travmalar sonucunca ortaya çıkan klinik bir tablodur. Akciğer parankimi veya trakeobronşial sistemden intraplevral boşluğa tek yönlü hava kaçağının olması sonucu oluşur. İntraplevral boşlukta giderek artan bir basınç nedeni ile oluşan pnömotoraks aynı taraf akciğerinde total kollaps oluşturduktan sonra trakea ve mediasteni karşı tarafa iterek venöz dönüşte azalmaya neden olur. Aynı zamanda mediastendeki bu yer değiştirme diğer akciğeri de basınç altında bırakarak genel tabloyu kötüleştirir.
Emici göğüs yaralanmalarına bağlı gelişen tansiyon pnömotoraks durumlarında kesici-delici travmalar sonucu göğüs duvarında oluşan defekt trakea çapının 2/3’ünden fazla olduğunda atmosferik hava göğüs boşluğuna, normal hava yolu yerine, göğüs duvarındaki defekt içerisinden girer. Aynı zamanda mekanik ventilasyona bağlı hastalarda ve santral venöz karaterizasyon yapılan hastalarda da tansiyon pnömotoraks gelişme riski bulunmaktadır.
Emici göğüs yaralanması nedeniyle ortaya çıkan tansiyon pnomotoraks
Tansiyon pnömotoraks acil müdahale gerektiren bir durumdur. Zamanında mudahale edilemezse klinik tablo hızla kötüleşerek ölüm ortaya çıkar. Klinik tablonun tanınamaması sonucunda ortaya çıkacak olan kardiyak arrest olgularında, tansiyon pnömototaks tedavi edilmediği sürece CPR’a cevap alınamayacaktır. Bu nedenle mortalitesi çok çok yüksek olan bir durumdur. Erken tanı konulup, tedavisinin zamanında yapılması mortaliteyi ciddi olarak azalmakla beraber kalıcı akciğer hasarlarının da önüne geçmektedir.
Tansiyon pnömotaks gelişen hastalarda dispnea, takipne, taşikardi, hipotansiyon, trakeal deviasyon, tek taraflı solunum seslerinin alınamaması en önemli semptomlardır. Ciltaltı amfizemi, dudaklarda siyanoz, kardiak apikal vurunun diğer tarafa yer değiştirmesi, juguler venöz dolgunluk gibi bulgular görülebilir.
Tedavide ABCDE yaklaşımı ile yaşamsal bulgular takip edilmeli ve desteklenmelidir. Geri dönüşümsüz maske ile oksjen başlanarak solunum desteklenmelidir. Emici göğüs yaralanması mevcut ise hava geçirmeyen uygun bir materyalle 3 tarafı kapatılmalı 1 tarafı açık bırakılmalıdır.. Hastanın monitörüzasyonu (Kardiyak, Kan basıncı, SpO2) sağlanmalıdır. Gerekiyorsa hasta entübe edilerek pozitif basınçlı ventilasyona başlanabilir. Tüp torakostomi planlanmalıdır. Ancak tüp torakostomiden önce mutlaka hastanın acil olarak rahatlatılması ve klinik tablonun düzeltilmesi için iğne dekompresyonu ile plevral boşlukdaki havanın boşaltılması ve hastanın rahatlatılması sağlanmalıdır.
İğne Dekompresyonu;
Tansiyon pnomotorakslı hastalarda plevral alandaki yüksek basıncın kısa zamanda acil olarak boşaltılması işlemidir. Geniş çaplı IV kataterlerle (14g-16g) 2. interkostal aralık ile midklavikular hattın bitlerştiği noktadan yapılır. Kısa vadede yaşamsal bulguları ve klinik tabloyu düzeltmek için yapılan bir işlemdir.
