Nazogastrik Tüp (Nazogastrik Sonda – Katater) Yerleştirilmesi
Özellikle hastanın mide içeriğinin boşaltılması, gaztrik lavaj ve kusma sonucu aspirasyon riski olan hastalara Burun deliklerinden girilerek mideye erişim sağlanmasıdır. Mide erişimin güvenli olarak sağlanmasının yanında, özellikse intoksikasyon durumlarında aktif kömür uygulamsı için oldukça güvenli bir yöntemdir. Kafa tabanı kırığı olan hastalarda ve özefagus perforasyonu olan durumlarda (Özelliklle korrazif madde ve kostik madde içimlerinde) uygulanmamalıdır.
Nazagastrik tüp yerleştirmede nazagastrik tüp boyutunun seçimi önemlidir. Genel olarak aşağıdaki tabloya göre nazogastrik tüpün boyutu seçilebilir. (Prematüre yenidoğanlarda, 6 numaralı tüp kullanılmalıdır)
| Nazogastrik Tüp Seçimi | |
| Yenidoğan | 6-8 Fr |
| Bebek | 8 Fr |
| Çoçuk | 10-12 Fr |
| Yetişkin | 14-16 Fr |
Nazogastrik tüp boyutu kadar, nazogastrik tüpün uzunluğunun da belirlenmesi önemlidir. Genel olarak burun deliğinden kulak memesine oradan da ksifoid çıkıntıya kadar ölçü alınır ve bu mesafenin üzerine 15 cm eklenerek tüpün uzunluğu hesaplanır. Bu noktanın mesafesi işaretlenir.
Nazogastrik tüp uygulamasının komplikasyonları
Nazogastrik tüp uygulaması sırasında istenmeyen bazı durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan en sık karşılaşılanı uygulama sırasında bazı rahatsız edici durumların oluşması nedeniyle hastada direnç ve uygulamadan kaçınma gibi durumlar oluşabilmektedir. Yine uygulama sırasında perforasyonlar, özefagus ve nazal hasarlar oluşabilir, İntrakranial penetrasyon, trakeal yerleşim, burun kanaması, vagal uyarı atrışına bağlı bradikardi olguları görülebilmektedir.
Uygulama basamakları
Tüm malzemeler (uygun boyutta tüp, 50 cc enfektör, su bazlı tıbbi kayganlaştırıcı, eldiven böbrek küvet, flaster) önceden hazırlanmalı, ve hastaya uygulanacak işlem ve işlem basamakları hakkında bilgi verilmelidir.
- Hastayı oturtun ve başını fleksiyon pozisyonuna getirin. (Bu pozisyon mümkün değilse sol yan yatış pozisyonu uygulanabilir)
- Burun deliklerini ışık kaynağı yardımı ile değerlendirin. Size göre en geniş olan burun deliğini kullanın. Hastada yutma problemi olup olmadığını değerlendirin.
- Hastanın eline bir böbrek küvet vererek kusma durumunda yardımcı olmaya çalışın.
- Tüp uzunluğunu ve boyutunu belirleyin.
- Tüpün ucuna kayganlaştırıcı uygulayup en geniş burun deliğinden yüze doğru açıyla olacak şekilde tüpü ilerletin. İlerletme sırasında dirençle karşılaşılması durumunda işlemi durdurun ve diğer burun deliğinden işlemi baştan tekrar edin.
- Hasta tüpü ağzının arka kısmında hissedince yutkunmaya başlmamasını söyleyin. Bu aşamada birkaç yudum su yutkunmaya yardımcı olacaktır. Yutkunma işlemitle birlikte tüpü ilerletmeye devam edin.
- Önceden belirlediğiniz mesafere kadar tüpü ilerletin.
- Kataterin ilerlemesi tamalanılca 50 cc enjektör yardımıyla bir miktar mide içeriğini aspire edin.
- yaklaşık 20 cc hava verilerek, Sol hipokondrium (Sol üst kadran kosta altı) oskülte edilmelidir. Hava verme sırasında uygulanan oskültasyon işleminde midede oluşan fokurdama sesi oskülte edilmelidir.
- Eğer tüp doğru konumda ise flaster yardımı ile tüpü sabitleyin. Kataterin dıstal açıklığını uygun bir malzeme ile kapatın.
