Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere yenidoğanların çok büyük bölümü uterus dışı yaşama kısa sürede ve sorunsuz bir şekilde adapte olabilmektedirler. Ancak bazı durumlarda bu adaptasyon geçikebilmekte çok az bir bölümünde de ciddi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. İşte bu durumlarda yenidoğana ileri yaşam desteği uygulamaları gerekli olabilmektedir.

Yenidoğanda ileri yaşam desteğinde ilaçları son silah olarak kullanmaktayız. Ancak kullanmamız gerektiğinde de güvenli bir IV erişime ihtiyaç duyulmaktadır. Yetişkinlerde olduğu gibi bu amaçla “Periferik venöz kateterizasyon” ve “intra osseöz (İO)” yol kullanılabileceği gibi, elimizde uygun ekipmanların olması durumunda  “umbilikal venöz kateterizasyon uygulaması da yapılabilir.

Bilindiği üzere umbilikal kord da normal sağlıklı gelişimi olan yenidoğanda 1 ven ve 2 arter bulunmaktadır. (bazı patolojik durumlarda 1 arter ve 1 ven olabilir) göbek kordonundaki arter yapılar daha kiçük iken venöz yapı daha geniş yapılıdır.

Umblikal Kord Ven ve Arterleri

Umbilikal Ven Kateterizasyonunun Komplikasyonları

• Enfeksiyon
• Kanama
• Karaciğer apsesi yada nekrozu
• Portal ven trombozu
• Disritmiler, Kardiyak tamponad
• Hava embolisi
• Perforasyonlar

Umbilikal Ven Kateterizasyonu Aşamaları:

• Tüm malzemelerinizi kontrol edin. (Steril eldiven,  cerrahi örtüler, Umbilikal kateter (3,5 – 8 numara arası), göbek bağı, eğik üçlu dişsiz forceps, Antiseptik solüsyon (Povidon iyot), üçlü musluk)
• Uygyulama böolgesi antiseptik madde ile temizlenir. Antiseptik maddenin kurumasına izin verilebilir. Steril örtüleri serin. Bu uygulamada mümkün olan en üst düzeyde steril çalışılmalıdır.
• Umblikal kordun bebek tarafındaki dip noktasına göbek bağı ile düğüm atılarak hafif basınç uygulanır. (Bu aşamada fazla sıkmayın)
• Bistüri yardımı ile karınduvarından 1,5 -2 cm kalacak şekilde yatay olarak kesilir. Bu aşamada kanama olacak olursa daha önce yerleştirdiğimiz göbek bandı hafif sıkılarak kanama engellenir. (genelde vazospazm nedeni ile arterlerde sekonder kanama oluşmaz.)
• Eğri dişsiz forceps yardımı ile varsa trombüs temizlenebilir ve ven girişi hafif dilate edilir.
• Prematüre yenidoğanlar için 3,5 Fr, term yenidoğanlar için 5 Fr katater kullanın.

• Kordunu bir elinizin baş ve işaret parmağı ile (fazla sıkmadan) yada forceps ile kordun uzak tarafından tutarak katateri yavaşca ilerletin. Direnç ile karşılaşılır ise kordon ile karın duvarının birleştiği noktaya bağladığımız bağı biraz gevşetip tekrar deneyin. Kateteri zorla ilerletmeye çalışmayın.
• Katatere kan gelmeye başladığı noktadan sonra 1-2 cm daha kateteri ilerletin. Term yenidoğanda total mesafe 4-5 cm civarındadir.
• Kateterin ucuna  üç yollu musluğu yerleştirin ve serbest akışlı sıvı gidişini onaylayın.
• Kateteri uygun bir şekilde sabitleyin.

Umbilikal kateteri sabitleme

Umbilikal Ven Kateterizasyonu Uygulama Videosu

https://www.youtube.com/watch?v=9A5TP5660CY

Kaynaklar:

1- http://emedicine.medscape.com/article/80469-overview#a7

2- http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/tez/pdf/kadin_hast/dr_arzu_ilknur_uysal.pdf

3- http://www.rch.org.au/uploadedFiles/Main/Content/neonatal_rch/clinical_practice_guidelines/UVC%20Newborn(2).pdf

Özet

Makale Adı

Umbilikal Ven Kateterizasyonu

Açıklama

Umbilikal ven kateterizasyonu endikasyonu, komplikasyonu ve uygulama aşamaları hakkında bilgiler.

Yazar

E. TEK

Editör

www.resusitasyon.com

Editör Logo