Taşikardi Yönetimi
Kalp atım hızının 100/dakikanın üzerine çıktığı durumlarda taşikardiden bahsedilir. Taşikardiler düzenli veya düzensiz olabildiği gibi dar yada geniş QRS kökenli olabilir. Ventrikül kökenli taşikardiler kardiyak arreste dönebilme açısından çok daha tehlikeli yapıda olmakla beraber vücut tarafından tolare edilebilmeleri çok daha zordur.
| TAŞİKARDİLER | |
| Dar QRS | Geniş QRS |
| Sinüs Taşikardisi | Ventrikül Taşikardisi |
| Atriyal Taşikardi | Aberan (aberran) iletili Atriyum Kaynaklı Taşikardiler |
| Atriyal Fibrilasyon | |
| Atriyal Flutter | |
| Junctional Taşikardi | |
| AVNRT | |
| Multifokal Atriyal Taşikardi | |
Taşikardi nedenleri;
- İlaçlar,
- Aşırı kafein alımı,
- Endokrin ve metabolik bozukluklar,
- Elektrolit bozukluklaı,
- İskemik kalp hastalıkları,
- Uyuşturucu madde kullanımı,
- Solunum sistemi rahatsızlıkları,
- Konjenital anomaliler gibi birçok neden sayılabilir.
Taşikardi semptomları;
- Çarpıntı,
- Baş dönmesi, senkop,
- Nefes darlığı,
- Göğüs ağrısı,
- Terleme,
Taşikardi tedavisinde, hastanın stabil yada unstabil olup olmadığı en önemli kriterdir. Arkasından QRS morfolojisi (dar yada geniş) tedavi yaklaşımının belirlenmesi açısından önemlidir.
Taşikardik hastada unstabilite bulguları;
- Hipotansiyon,
- Bilinç değişiklikleri,
- KKY,
- Şok,
- Göğüs Ağrısı
- Senkop,
- Miyokard iskemisi olarak sıralanabilir.
Taşikardi olgusu ile karşılaşıldığında, öncelikle ABCDE yaklaşımı ile hayati fonksiyonlar değerlendirilmelidir. Hastaya O2 desteği başlanmalı, taşikardiye sebep olan neden tespit edilmeye çalışılmalıdır. Hastanın detaylı anamnezi alınmalıdır. Kronik hastalık öyküsü ve kullanılan ilaçların sorgulanması altta yatan sebebin belirlenmesinde önemlidir. Aynı zamanda geri döndürülebilir nedenlerin tespiti yapılmaya çalışılmalıdır. Tüm hastalara 12 derivasyonlu EKG çekilmelidir.
Taşikardi tedavisi planlamasında unstabilite bulgularının varlığında, dar yada geniş QRS olması fark etmeksizin yapılacak en etkili taşikardi tedavisi “elektriksel kardiyoversiyondur”. (Elektriksel Kardiyoversiyon hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. Kavşak taşikardisi ve multifokal atriyal taşikardilerde kardiyoversiyon etkisiz olabilir.) Eğer kardiyoversiyon işleminden yarar sağlanamadıysa 300 mg Amiodarone 20-60 dk da gidecek şelikde IV olarak verilir. Sonrasında 900 mg amiodarone 24 saatte gidecek şekilde IV infüzyon olarak verilir.
Hastamız Stabil durumda ise QRS genişliğine göre tedavi planımınızı yapıyoruz.
Dar QRS düzenli taşikardilerde,
Dar QRS düzenli taşikardi tedavisinde önce vagal manevralar denenmelidir. Vagal manevraların yetersiz kadığı durumlarda;
Adenosin 3 doz halinde uygulanır. İlk doz 6 mg IV, fayda sağlamaz ise 2. doz 12 mg IV, fayda sağlamaz ise 12 mg IV tekrarlanır.
Eğer adenosin kullanılarak taşikardi tedavi edilemez ise, Ritmin olası atriyal flutter olduğu düşünülerek, hız kontrolü amacı ile beta blokerler tercih edilmelidir. Beloc amp. 5 mg IV 1-2 dakikada gidecek şekilde verilir. Fayda sağlamaz ise total doz 15 mg olacak şekilde 5 dakika aralıklarla verilebilir.
Dar QRS düzensiz taşikardilerde;
Ritmin Atriyal Fibrilasyon olabileceği düşünülerek taşikardi tedavisinde hız kontrolü amacıyla, beta bloker yada kalsiyum kanal blokeri uygulaması düşünülmelidir.
Beta Bloker olarak, Beloc amp. 5 mg IV 1-2 dakikada gidecek şekilde verilir. Fayda sağlamaz ise total doz 15 mg olacak şekilde 5 dakika aralıklarla verilebilir.
Kalsiyum kanal blokeri olarak Diltiazem 15-20 mg (0.25 mg/kg) olacak şekilde 1-2 dakikada IV olarak başlanır. Yanıt alınamaz ise 15 dk sonra 20-25 mg ()0.35 mg/kg IV olarak tekrarlanabilir.
Geniş QRS düzenli taşikardilerde;
Ritmin nabızlı ventrikül taşikardisi olduğu düşünülmelidir. Ventrüküler taşikardi tedvisinde Amiodarone, 300 mg 20-60 dk gidecek şekilde IV olarak başlanır. Arkasından 900 mg 24 saatte gidecek şekilde IV infüzyon olarak verilir. (Eğer SVT+Dal bloğu öyküsü var ise düzenli dar QRS gibi tedavi et.)
Geniş QRS düzensiz taşikardilerde;
Uzman yardımı istenmelidir. 2 büyük ihtimal vardır;
Ritmin dal bloklu atriyal fibrilayon olması durumunda beta bloker yada kalsiyum kanal blokeri uygulaması düşünülmelidir.
Beta Bloker olarak, Beloc amp 5 mg IV 1-2 dakikada gidecek şekilde verilir. Fayda sağlamaz ise total doz 15 mg olacak şekilde 5 dakika aralıklarla verilebilir.
Kalsiyum kanal blokeri olarak Diltiazem 15-20 mg (0.25 mg/kg) olacak şekilde 1-2 dakikada IV olarak başlanır. Yanıt alınamaz ise 15 dk sonra 20-25 mg (0.35 mg/kg) IV olarak tekrarlanabilir.
Polimorfik ventrikül taşikardisi olması durumunda taşikardi tedavisi için Magnezyum sülfat kullanılmalıdır. Magnezyum Sülfat, 2 gr olarak 10 dk üzerinde uygulanır.
